Hollanda vergi sistemi, “dolaysız vergiler” (gelir, kazanç, servet vergileri) ve “dolaylı vergiler” başlıkları altında ele alınabilir.
A) GELİR, KAZANÇ VE SERVET VERGİLERİ
1 Gelİr Vergİsİ ve Sosyal Güvenlİk Prİmlerİ
Gelir vergisi, kişilerin gelirleri üzerinden alınan vergidir. Hollanda’da vergilendirilebilir gelirle ilgili, farklı vergi oranlarına tabi 3 kategori bulunmaktadır.
- Kategori 1
- Kategori 2
- Kategori 3
Buraya işten ve evden sağlanan gelir dahil edilmektedir. Söz konusu gelirlerden %33,60 ile %52 arasınada kademeli olarak değişen oranlarda vergi ve sosyal güvenlik kesintileri yapılmaktadır.
Önemli miktarlardaki faiz gelirleri bu kategoriye girmektedir. Uygulanan vergi oranı %25’tir.
Tasarruf ve yatırımlardan elde edilen gelir bu kategoriye girmektedir. Oran %30 olup, toplam net değer üzerinden %4’lük sabit bir kar hesaplanarak bu kar üzerine vergi oranı uygulanır. Net değer, mal varlıklarının (bunlar tasarruf mevduatı, kiraya verilmiş mülk, hisseler vb. olabilir) borçlar düşüldükten sonra kalan değeridir. Referans tarihler 1 Ocak – 31 Aralıktır. Vergi 20.315,-Euro’yu geçen değerlere uygulanmaktadır.
Sosyal Güvenlik Katkıları: Gelir vergisi yanında, sosyal güvenlik katkıları da vergi dairesi tarafından uygulanmaktadır. Sosyal güvenlik katkılarına yaşlılık sigortası (aow), geriye kalan akrabalar ödeneği (anw), istisnai sağlık masrafları (awbz) ve çocuk yardımı dahildir. Sosyal güvenlik katkıları, gelir vergisi ile birlikte toplam bir miktar olarak ödenmektedir.
2 Ücret Vergİsİ
Bir kişinin her yıl tek başına yüksek miktarlarda gelir vergisi ve sosyal güvenlik primi ödemesini önlemek için iki türlü stopaj vergisi hayata geçirilmiştir. Bunlardan birisi ücret vergisi ve diğeri şirket ortaklarına dağıtılacak kar üzerine uygulanan “kar payı vergisi”dir.
Ücret vergisi stopajı brüt ücretten direkt kesilmektedir. İşveren, ücret vergisi ve sosyal güvenlik primi kesintilerini yapar ve bunları daha sonra vergi dairesi’ne öder.
Ücret vergisi ve sosyal güvenlik katkıları aşağıda gösterilmektedir:
- İlk 17,579 Euro: %33.60 (%2,45 gelir vergisi, %31,15 sosyal güvenlik katkıları)
- İkinci 14,010 Euro: %41,85 (%10,70 gelir vergisi, %31,15 sosyal güvenlik katkısı)
- Üçüncü 22,271 Euro: %42 gelir vergisi.
- Bunun üstü %51 gelir vergisi.
3 Kurumlar Vergİsİ
Belirli firmaların, örneğin anonim şirket (NV) ve limited şirketlerin (BV) karları üzerinden alınan vergidir. Kar amaçlı faaliyetlerde bulunan kurum ve dernekler de bu vergiye tabidir. Vergilendirilebilir karın ilk 40.000 Euro’su için %20, 40.000 – 200.000 Euro’luk kısmı için %23 ve 200.000 Euro’yu aşan kısmı için %25,5 vergi oranı uygulanmaktadır. Eğer firma geçmiş yıllarda zarara uğramış ise, bu miktar vergilendirilebilir kardan düşülebilmektedir.
4 Kar Payı Vergİsİ
Şirketlerin hissedarlarlarına dağıttıkları kar payları %15 stopaja tabidir. Kar payı vergisi kesintileri şirketler tarafından yapılır ve bu kesintiler vergi dairesi’ne iletilir. Böylece kar payının %85’i hissedarların eline geçer.
Yabancı bir kuruluşa kar payı dağıtılırken, prensipte %15 kar payı vergisi halen geçerlidir. Ancak, bir çok istisnalar vardır:
- Kar payı alan yabancı kurumun ortaklık muafiyetlerinden yararlanma hakkı varsa ve ortaklık Hollanda’da yerleşik bir firmaya ait ise kar payı vergisi alınmamaktadır.
- Diğer bir AB ülkesinde kayıtlı bir firmaya kar payı ödeniyor ve kar payı alan şirket Hollandalı şirkette en az %5 hisse sahibiyse, Hollandalı firmanın kar payı stopajını yapması gerekmemektedir.
- Kar payı muafiyetine sahip olmayan Hollanda dışında yerleşik (örnegin Türkiye’de yerleşik) gerçek kişiler ve firmalar için de “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi” anlaşmaları çerçevesinde %15’ten düşük oranlarda kar payı vergisi stopajı uygulanabilmektedir. Ülkemiz ile Hollanda arasında da “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi” anlaşması bulunmaktadır.
5Veraset Vergİsİ, Hİbe Vergİsİ (Hedİye), İntİkal Vergİsİ
a) Veraset (Miras) Vergisi:
En son ikamet ettiği yer Hollanda olan bir kişinin sahip olduğu tüm mal varlığının değeri üzerinden ödenmesi gereken vergidir. Eşi, çocukları ve yakın akrabaları, uzak arkabaları veya akrabası olmayan kişilerden daha az vergi ödemektedirler. Bir çok şey miras vergisinden muaftır. Eşlerden birisinin veraseti olan mal, belirli koşullara uyan beraber oturan ancak evli olmayan çiftler, çocuklar, özürlü çocuklar, anne baba, diğer kan bağları, Hollanda faaliyet gösteren sosyal ve genel ilgili kamu kuruluşları… Bu durumlarda muafiyetten yararlanabilmek daha bir çok koşula tabidir. Emeklilik hakkı, hak sahiplerinin muafiyet hakkından tam yada kısmen düşülmektedir.
Veraset vergisi, sahip olunan varlığın vergiye tabi kısmına uygulanmaktadır. Sahip olunan varlığın değerine ve varislere göre asgari ve azami vergi oranları vardır:
- Eşler, çocuklar ve beraber oturan ancak evli olmayan eşler asgari tarifeye tabidirler (%5-%27).
- Anne-baba, kardeşler için asgari tarife %26, azami %53; akraba olmayan kişiler için %41 ve %68’dir.
- Dini, ideolojik, sosyal yardım, kültürel ve ilmi konularda faaliyet gösteren dernek ve vakıflar ile Hollanda’da sosyal ve kültürel konularda çalışan kamu kurumlarına miras kalan mal tam muafiyete tabidir.
b) Hediye (Hibe) Vergisi:
Hollanda’da yerleşik bir şahıstan hediye amacıyla alınmış herşeyin değeri üzerinden alınan vergidir. Vergi oranları veraset vergisi oranları ile aynıdır. Yine, bazı miktarlar hediye vergisinden muaftır. Bu muafiyete, anne-baba tarafından çocuklara verilen hediyeler ve diğer bazı durumlar dahildir. Muafiyet, şartlara bağlı olabilmektedir.
c) İntikal Vergisi:
Hollanda dışında yerleşik kişilere ait olan ve Hollanda’da bulunan belirli varlıklar (örneğin gayri menkul) miras ya da hediye yoluyla başkasına intikal ederken uygulanan vergidir. İntikal vergisinde muafiyet ve istisna yoktur. Vergi oranları veraset vergisinde olduğu gibidir.
6Şans Oyunları Vergİlerİ
Kazanılan ikramiye değeri 454 Euro’dan fazla olduğu takdirde vergi ödenmektedir. Piyasa değeri olan her mal “ikramiye” olarak kabul edilmektedir. Hollanda’da bazı loto oyunları vergiyi kaynağında keserek net ödeme yapmaktadır. Yabancı bir şans oyunundan ikramiye kazanan bir kişi, durumu vergi dairesine bildirmekte sorumludur. Vergi oranı %29’dur.
B) DOLAYLI VERGİLER
1Katma Değer Vergİsİ (BTW)
Katma Değer Vergisi (KDV), Hollanda’da “Belasting over de Toegevoegde Waarde” (BTW) adı altında uygulanmaktadır. AB’nin BTW mevzuatı Hollanda mevzuatına Wet op de Omzetbelasting (İşlem Vergisi Kanunu, 28 June 1968, Stb. 1968, 329) ile aktarılmıştır. BTW, genel tüketim vergisi olup, özel harcamalardan alınmaktadır ve tüketicinin mal ve hizmete ödediği fiyata dahil edilmiştir. Tüm firmalar, örneğin fırın, su tesisatcısı, imalatcı sonradan vergiyi vergi dairesine göndermektedir. İşletmeler tahsil ettikleri BTW miktarından diğer işletmecelerce kendilerinden alınan BTW miktarını düşerek farkı vergi dairesine yatırırlar. Eğer fark eksi bakiye veriyorsa, vergi dairesi bu miktarı ilgili işletmeye iade eder.
Bazı işlemlere vergi istisnası uygulanır. Böyle durumlarda firma BTW almaz ve firmanın ödediği BTW vergiden düşülemez. İstisna tutulan faaliyetlere çeşitli sağlık hizmetleri, belirli eğitim, sigorta ve bankacılık işlemleri dahildir.
Genel BTW oranı %19’dur. Buna ek olarak 2 özel oran bulunmaktadır:
- Düşük oran %6: Gıda, ilaç, su, tarımsal üretimde kullanılan bazı mal ve hizmetler, bir takım tıbbi yardımlar, bazı yoğun işcilik gerektiren hizmetler, kitap ve dergiler, yolcu taşımacılığı, bir takım eğlence hizmetleri (spor yarışmaları, sirk, tiyatro faaliyetlerine giriş ücretleri vb.) %6’lık orana tabidir.
- Sıfır vergi oranı (%0): Belirli koşullarla, AB dışındaki bir ülkeye ihracat gibi sınır ötesi işlemler ile AB içindeki firmalara yapılan mal satışları ve bu satışlarla ilgili hizmetlerde %0 BTW uygulanmaktadır. Sonuçta mallar Hollanda’dan BTW’siz olarak çıkmaktadır.
2Özel Tüketİm Vergİlerİ
Belirli tüketim mallarına uygulanmaktadır. Bu vergiye tabi olan ürünler alkollü içkiler (şarap, port, sherry ve bira vb.), tütün, petrol ve diğer mineral yağlardır (motorin, benzin ve lpg). BTW’de olduğu gibi, tüketim vergisi tüketici fiyatına dahil edilir. Vergi, daha sonra Hollandalı imalatcı, ticaret ile uğraşan kişiler ve ithalatçı tarafından vergi dairesine ödenir. Meyve suyu, sebze suyu, maden suyu, gazozlu içecekler ve tatlı içecekler gibi alkolsüz içeceklere ayrı bir tüketim vergisi uygulanmaktadır.
Bu vergiler, AB düzeyinde 92/12/EEC sayılı direktifle genel kurallara bağlanırken, özel ürün bazında AB’nin ayrıntılı düzenlemeleri de mevcuttur. Söz konusu mevzuat Hollanda hukukuna “Wet op de Accijns” (Özel Tüketim Vergileri Kanunu, 31 October 1991, Stb. 1991, 561) ile aktarılmıştır.
[/ul]2008 yılı itibariyle uygulana tüketim vergileri aşağıdadır:
- Alkollü içkilerde, 1 hektolitre içkide bulunan %1 alkol için 15.04 Euro.
- Bir litre benzinde (euro, kuşunsuz) tüketim vergisi 0,689 Euro senttir. Tüketim vergisi yanında BTW de uygulanmaktadır.
- Tütünde tüketim vergisi aynı zamanda satış fiyatı ile alakalıdır. Örneğin, 25 tanelik bir paket sigara fiyatı olan 4,60 Euro’nun 2,63 Euro’su tüketim vergisidir.
- Bir litre limonatada tüketim vergisi 5,5 Euro sent, bir litre meyve suyu, sebze suyu ve maden suyu için yaklaşık 4,13 Euro senttir.
3Hukukİ İşlem Vergİlerİ
Devir (Transfer) Vergisi, Sigorta Vergisi ve Sermaye Vergisi, hukuki işlem vergileridir. Bu vergiler genellikle firmalar için geçerlidir.
a) Devir Vergisi:
Hollanda’da bulunan ev, arsa vb. gayri menkullerin yasal sahipliği ve kullanım hakkı devri yapıldığında uygulanır. Genellikle noterde düzenlenen bir senetle devir yapılır ve bu esanada noter tarafından vergi kesilerek vergi dairesi’ne gönderilir. Devir Vergisi oranı %6’dır ve gayri menkulün piyasa değeri üzerine uygulanır.
b) Sigorta Vergisi:
Sigorta yaptırılırken uygulanır. Hayat sigortası, kaza sigortası, malüllük ve işgörmezlik sigortası, sağlık sigortası, işsizlik sigortası ve nakliye sigortası vergiden muaftır. Vergi oranı %7,5 olup sigorta primi üzerine uygulanır.
c) Otomobil ve Motosiklet Vergileri:
Otomobil ve motosiklet vergileri aracın tescili ya da Hollanda karayollarına ilk çıkışı esnasında bir kereliğine uygulanır. Araç yeni ise satıcı ya da ithalatçı, bir kişi eski bir araç ithal ediyorsa doğrudan o kişi vergiyi ödemekle sorumludur. Taksiler, işletmecilerin nakliye araçları, itfaiye ve polis araçları gibi bazı araçlar vergiden muaftır. Ayrıca, başka bir ülkede tescil edilmiş otomobiller de bazı koşullarla vergiden muaf tutulabilir.
Benzinli araçlar için uygulanan vergi, net katalog fiyatının %42,33’ünden 1.442 Euro düşülerek bulunan rakamdır. Dizel araçlar için uygulanan vergi ise, net katalog fiyatının %42,33’üne 307 Euro eklenerek bulunan rakamdır.
Motosikletlerin net satış fiyatı 2.133 Euro’ya kadar olanlarda net katalog fiyatının %9,66’sı oranında vergi uygulanır. Net satış fiyatı 2.133 Euro’yu geçen motosikletlerde, net katalog fiyatının %9,66’sından 210 Euro düşülerek uygulanacak vergi bulunur.
Kullanılmış araç ve motosikletler için aracın değer düşüşüne paralel olarak uygulanacak vergi düşürülmektedir. Vergi, bir yaşından sonra %37, iki yaşından sonra %47 ve maksimum %90 oranında düşürülerek uygulanır. 25 yaşı ve üzerindekiler için vergi alınmaz.
4Motorlu Araç Vergİsİ
Kendi adına tescilli otomobil, van, motosiklet ya da kamyonu olan kişiler mototrlu araç vergisi ödemekle yükümlüdür. Otobüsler için, karayollarına çıktıkları zaman motorlu araç vergisi ödenir. Ödenecek vergi, aracın türüne, ağırlığına, otomobillerde yakıt türüne, CO2 emisyonuna, kişinin ikamet ettiği eyalete (Hollanda’da 12 eyalet vardır), römorku olup olmamasına ve kaç dönemdir vergi ödeniyor olmasına göre değişmektedir.
Ağır taştlar için, Hollanda karayollarını kullanma karşılığında Eurovignet adı verilen bir vergi uygulanır. Sadece eşya taşımacılığında kullanılan ve taşıma haddi 12 ton ve üzeri olan araçlar ağır taşıt sınıfına girerler. Eurovignet, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsveç ve Danimarka arasındaki bir anlaşmaya dayanmaktadır. Günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak ödenebilen Eurovignetin tutarı, aracın dingil sayısına ve Euro sınıflandırmasına (euro-2, euro-3, euro-4) göre belirlenir. Vergi ödenerek Eurovignet belgesi alınır ve bu belge araçta bulundurulur. Anlaşmaya taraf ülkelerden birinde (Almanya hariç) Eurovignet alınan araçlar, geçerli olduğu süre içerisinde Hollanda’da ayrıca vergi ödemeden Hollanda karayollarını kullanabilir.
5Çevre Vergİlerİ
Hollanda’da yeraltı suyu, musluk suyu, atık, kömür, enerji ve paket vergileri isimleri altında çeşitli çevre vergileri uygulanmaktadır.
a) Yeraltı Suyu Vergisi
Yerlatı suyu çıkaran firmalar (su dağıtım firmaları, çiftlikler, drenaj şirketleri, soğutma suyu olarak kullanan firmalar vb.) bu vergiye tabidirler. Vergi oranı, çıkarılan suyun metreküpü başına 0,1883 Euro’dur.
b) Musluk Suyu Vergisi
Su aboneliği olan ev ya da işyerleri bu vergiyi öderler. Vergi, azami 300 metreküpe kadar olan tüketim üzerinden alınır. Vergiyi su dağıtım şirketi toplar ve vergi dairesi’ne iletir. Vergi oranı, kullanılan suyun metreküpü başına 0,151 Euro’dur.
c) Atık Vergisi
Atık toplama tesisleri bu vergiyi öderler. Vergi tesise giren atık üzerinden alınır. Vergi miktarı bir ton atık için 88,21 Euro’dur.
d) Kömür Vergisi
Kömür işleme ve depolama firmaları bu vergiyi öderler. Vergi, bu işi yapabilmek için gerekli iznin alınması aşamasında ödenir. Vergi oranı 12,95 Euro/1.000 kg.dır.
e) Enerji Vergisi
Enerji vergisi, doğal gaz, elektrik ve belirli mineral yağlardan alınır. Genellikle, enerjiyi satan firma verginin yükümlüsüdür; ancak firma bu yükü alıcılara yansıtabilir. Vergi oranları kulllanım miktarına göre değişmektedir. Seralarda kullanılan doğal gaz ve mineral yağlar için özel vergi oranları geçerlidir.
f) Ambalaj (Paket) Vergisi
Bu vergi 01 Ocak 2008’de uygulanmaya başlamıştır. Ambalaj üreticileri ve ithalatçıları verginin mükellefidirler. Mükellef başına 15.000 kg’lık bir istisna vardır. Yani, ambalaj vergisi mükellefi olan bir firma 15.000 kg üzerindeki ambalaj için vergi ödeyecektir; bu rakamın altında kalan firmalara vergi uygulanmaz.
Malzeme | Birincil Ambalaj | İkincil Ambalaj |
---|---|---|
Cam | € 0.0456 | € 0.0160 |
Alüminyum | € 0.5731 | € 0.2011 |
Diğer Metaller | € 0.1126 | € 0.0395 |
Plastik | € 0.3554 | € 0.1247 |
Biy. parçalanabilen plastik | € 0.1777 | € 0.0624 |
Ağaç | € 0.0228 | € 0.0080 |
Diğer malzemeler | € 0.1017 | € 0.0357 |
6Gümrük Vergİlerİ
Avrupa Birliği’ne (AB) ithal edilen malların çoğunluğu gümrük vergilerine tabidir. Vergiyi ürünün AB’ye girişi sırasında ilgili ülke gümrük idaresi tahsil eder ve daha sonra AB’ye iletir. Gümrük vergileri AB’nin geliridir; ancak Hollanda tahsil ettiği gümrük vergisinin %25’ini alıkoyma hakkına sahiptir.
Gümrük vergileri şunları kapsar
- AB’nin gümrük tarifesi çerçevesinde alınan gümrük vergileri,
- Gümrük vergisiyle aynı etkiye sahip vergiler (anti-dumping vergisi vb.),
- Ortak tarım politikası kapsamındaki vergiler,
- BTW,
- Belirli ürünler için özel tüketim vergileri,
- Belirli ürünler için çevre vergileri.
Gümrük tarifeleri AB tarafından belirlenmektedir. AB ile ülkemiz arasındaki Gümrük Birliği Anlaşması çerçevesinde sanayi ürünleri ile işlenmiş tarım ürünlerinin sanayi payları için gümrük vergisi karşılıklı olarak alınmamaktadır. Tarım ürünlerinde gümrük vergileri uygulanmakla birlikte bazı ürünler için tavizli vergi oranları ya da tarife kontenjanları bulunmaktadır. AB, ülkemiz yanında diğer bir çok ülkeye serbest ticaret anlaşmaları ve benzeri anlaşmalar çerçevesinde tavizli vergi uygulamaktadır. AB’nin uyguladığı gümrük vergilerine dair bilgilere http://exporthelp.europa.eu web sayfasından ulaşılabilir.
Gümrük tarifeleri tüm AB üyeleri için aynı iken, özel tüketim vergisi ile BTW oranları değişebilmektedir. Hollanda’nın ithalatta BTW ve özel tüketim vergisi uygulamaları aşağıda açıklanmaktadır.
BTW: Hollanda’da piyasaya sürülmek üzere ithal edilen her türlü ürün BTW’ye tabidir. Aşağıdaki gümrük rejimlerine tabi tutulan ürünler için o rejim altında kaldıkları sürece BTW uygulanmayacaktır:
- Serbest bölge ya da serbest antrepoya konulan ürünler
- Geçici depolamaya tabi ürünler
- Gümrük antreposuna ya da dahilde işleme rejimine sokulan ürünler
- Geçici ithal edilen ürünler
- Transit rejimine tabi ürünler
Bazı ürünler BTW’den muaftır. Uluslararsı taşımacılıkta kullanılacak uçaklar ve bunların donanım malzemeleri, deniz taşıtları (özel botlar hariç) ve bunların donanım malzemeleri ile yapay diş BTW’den muaf olan ticari ürünlerdir.
Hollanda’da BTW’ye tabi işlemler yapan ancak Hollanda’da yerleşik olmayan yabancı kişiler BTW işlemlerinin yerine getirilmesi amacıyla ya vergi dairesine kayıt olmalı ya da bir vergi temsilcisi atamalıdır. BTW için kayıt Belastingdienst Limburg / Kantoor Buitenland’e (Limburg Vergi Dairesi – Uluslararası İşler Bölümü’nde) yapılmaktadır. Hollanda’da vergilendirilebilir bir işlem (bir mal ve hizmet satışı) yapmayan yabancılar, Hollanda’da ödedikleri BTW’nin geri ödenmesi için, Belastingdienst Limburg / Afdeling Omzetbelasting’den (BTW Dairesi) temin edecekleri bir formla başvurabililer.
Özel tüketim vergileri ve çevre vergileri, ithalatta Douane (Hollanda Gümrük İdaresi) tarafından tahsil edilir.
Kaynak: Lahey Büyükelçiliği, Ticaret Müşavirliği